Camiel van der Laan - It runs in the family: A genetically informative study of individual differences in aggression

Het onderzoek van het Nederlands Tweelingen Register vormt de basis van de proefschriften van bijna alle onderzoekers die promoveren aan de afdeling Biologische Psychologie van de Vrije Universiteit Amsterdam. We hebben de meest recente op een rijtje gezet met een korte uitleg over het onderzoek en de uitkomsten en een link naar het volledige (Engelstalige) proefschrift.

Op 11 maart 2022 promoveerde Camiel van der Laan op het proefschrift It runs in the family: A genetically informative study of individual differences in aggression:

Familieleden delen genetisch risico op agressie
Familieleden vertonen gelijkenissen in de mate en ernst van agressie. Dit komt volgens onderzoek van biologisch psycholoog Camiel van der Laan vooral door genetische overeenkomsten, oftewel door het delen van genetisch risico. Bovendien blijkt uit zijn onderzoek dat genetisch risico een rol speelt bij het voortzetten van agressief gedrag gedurende de levensloop.

Van der Laan: “Er zijn echter ook verschillen in agressie binnen families. Volgens mijn onderzoek lijkt dit zowel te komen door genetische verschillen als door omgevingsinvloeden. Kortom, bepaalde ervaringen en omgevingskenmerken die uniek zijn voor personen binnen een familie spelen een belangrijke rol bij het verklaren en begrijpen van individuele verschillen in agressie.”

Meegaan met neerwaartse trend
In de periode tussen 1991 en 2015 is agressie binnen de onderzochte populatie licht afgenomen. Van der Laan: “Familieleden lijken niet alleen op elkaar in de mate en ernst van agressie die zij vertonen, maar ook in de mate waarin zij meegaan met deze neerwaartse trend óf juist afwijken van deze trend. Kortom, positieve veranderingen in de samenleving hoeven niet voor iedere persoon en iedere familie even goed uit te pakken.”

Slechte opvoeding alleen maakt niet agressief
Genetische invloeden en omgevingsinvloeden zijn ongeveer even belangrijk bij het verklaren van verschillen tussen mensen in de mate en ernst van agressief gedrag. Overeenkomsten binnen families zijn echter vooral toe te schrijven aan genetische overeenkomsten. Van der Laan: “Met dit onderzoek laat ik zien dat problemen met agressie niet enkel toe te schrijven zijn aan een slechte opvoeding en falende ouders. Een kind kan de pech hebben dat het een hoog genetisch risico op agressie erft, wat betekent dat het meer kans heeft agressief gedrag te vertonen in eenzelfde situatie dan iemand met een laag genetisch risico.”

Behandeling
Van der Laan benadrukt dat het belangrijk is om met deze verschillende invloeden rekening te houden wanneer we verschillen in agressie beter willen begrijpen, en bovendien effectievere interventie strategieën willen ontwikkelen. “Een belangrijke volgende stap is dan ook om te onderzoeken welke omgevingskenmerken leiden tot verschillen binnen families. Genetisch identieke eeneiige tweelingen kunnen hier een belangrijke rol bij spelen, omdat we bij hen onderliggende genetische verklaringen kunnen uitsluiten”, aldus van der Laan.